جزئیات پروتکل بازگشایی مدارس در وضعیت کرونا
امروز دانش آموزان بسیاری سر کلاس درس حاضر شدند که شاید از جهت آموزشی اتفاق مبارکی باشد اما اعلامهای دقیقه نودی آموزش و پرورش، فرصت برنامه ریزی را از ذی نفعان این عرصه گرفت.
به گزارش راهبرد معاصر؛ ساعاتی پیش سال تحصیلی جدید رسماً کار خود را آغاز کرد. در حالی که کمتر از یک ماه پیش ابلاغیه‌ای از سوی وزارت آموزش و پرورش به تمام استان‌ها اعلام شده بود و جزئیات پروتکل بازگشایی مدارس بر اساس رنگ‌های هشدار از نظر وضعیت کرونا مشخص شده بود که می‌توانید آن را اینجا بخوانید، اما در سه روز گذشته ورق‌ها برگشت و با اعلام وزیر آموزش و پرورش قرار شد در تمام کشور و بدون در نظر گرفتن وضعیت قرمز یا زرد، همه دانش آموزان سر کلاس‌ها حاضر شوند. وی دلیل این تصمیم را اعلام پروتکل‌ها از سوی وزارت بهداشت و تاکید وزارت بهداشت بر اینکه باید همه در همه وضعیت‌ها حتی سفید پروتکل‌ها یکسان دیده شود، عنوان کرد.
از همین رو حالا گرچه در یک خط وزیر آموزش و پرورش برخی از پروتکل‌های مورد تأیید وزارت بهداشت را شفاهی اعلام کرده است؛ از جمله رعایت فاصله یک متری میان دانش آموزان، داشتن تهویه مناسب از سوی مدارس، حذف زنگ ورزش و تفریح در مدارس، تعطیل بودن بوفه‌ها، ضدعفونی کلاس‌ها، کاهش ساعت کلاس‌ها به ۳۵ دقیقه و استفاده اجباری از ماسک در مدرسه و… اما هنوز این پروتکل جدید به مدارس ابلاغ نشده است و مشخص نیست چرا در اعلام پروتکل قبلی که به مدارس اعلام شده بود و مهمترین بند آن این بود که در مناطق قرمز از نظر وضعیت کرونا آموزش‌ها حضوری نخواهد بود، نظارت وزارت بهداشت وجود نداشته و اگر وجود داشته چرا ناگهان هر دو وزارتخانه تغییر نظر داده‌اند.
آنچه در این میان مهم است این است که شاید اگر با یک برنامه‌ریزی درست و اعلام زمانی مناسب بازگشایی حضوری مدارس اعلام می‌شد، کمتر کسی این روزها با این تصمیم دچار واکنش می‌شد اما اعلام ناگهانی آن و تغییر موضع ناگهانی امکان برنامه‌ریزی در بسیاری از زمینه‌ها را از مدارس، اولیا و معلمان گرفته است. همه مربیان تعلیم و تربیت بر این نکته تاکید دارند که آموزش حضوری اولویت اصلی است و نمی‌توان بار آموزش را تنها به دوش آموزش‌های مجازی گذاشت.
اینکه در سنین کودکی آموزش مجازی چندان کارساز نیست و جدای از آن نیاز به ارتباط میان معلم و دانش آموز و همسالان با یکدیگر کارکردهای رشدی و تربیتی دارد امری است که سال هاست تجربه شده و اثبات شده است. حتی در دانشگاه‌ها آموزش مجازی گرچه توانست راه خود را باز کند اما اعتبار این مدارک هیچ گاه جای آموزش‌های حضوری را نگرفته است. با این‌همه متخصصان و ذی نفعان آموزش و پرورش می‌گویند امروز با واقعیتی به نام کرونا رو به رو هستیم. از سوی دیگر گلایه آنها تصمیم‌های ناگهانی و دقیقه نودی است که امکان بسیاری از برنامه‌ریزی ها را از جامعه می‌گیرد.
در حالی که در تمام تابستان مسئولان آموزش و پرورش بر زیرساخت‌های آموزش مجازی تاکید داشتند و بارها اعلام کردند شروع سال تحصیلی به معنای بازگشایی مدارس نیست و عملاً این پیام را به والدین و مدارس و معلمان دادند که بیشتر سال تحصیلی آینده در فضای مجازی رخ خواهد داد، این پیام بر تصمیم بسیاری از والدین و معلمان و مدیران مدارس اثر گذاشت به طوری که برخی والدین اعلام کردند برای کاهش هزینه‌ها فرزندانشان را در مدارس دولتی ثبت نام کرده‌اند چرا که می‌دانستند بیشتر آموزش مجازی خواهد بود.
برخی والدین برای لباس فرم دانش آموزانشان هیچ اقدامی نکرده بودند و برای ثبت نام سرویس مدارس نیز هیچ برنامه‌ای تدارک دیده نشده بود. برخی مدیران مدارس نیز اعلام کردند بنا به همین پیام برخی نیروهای حق التدریس خود را تعدیل کرده بودند و حتی برای تهیه مواد ضدعفونی برای مدارس نیز اقدامی صورت نگرفته بود. گروه بندی کلاس‌ها صورت نگرفته بود و نه معلمان و نه والدین تصوری از تنظیم زمان رفت و آمد دانش آموزان به مدرسه با فعالیت‌های خود نداشتند.
شواهد نشان می‌دهد که آموزش و پرورش بنا به هر دلیلی این تصمیم را ناگهانی گرفته است. حتی در اعلام پروتکل سرویس مدارس نیز اقدامی نکرده بود تا روز گذشته که از زبان وزیر آموزش و پرورش اعلام شد که اگر سرویس مدارس تاکسی باشند باید سه نفر دانش آموز و اگر ون باشند باید ۵۰ درصد ظرفیت خود دانش آموز را جا به جا کنند. هنوز تعرفه‌ای برای این ظرفیت اعلام نشده است و خانواده‌ها می‌گویند حتماً این پروتکل حق سرویس مدارس را افزایش می‌دهد ضمن اینکه نگرانی آنها بابت این است که پیش از سوار شدن دانش آموزان در سرویس مدارس افراد زیادی با آنها جا به جا شده‌اند و چگونه می‌توان مطمئن بود رانندگان سرویس مدارس ضدعفونی را رعایت کنند. این پرسشی است که پاسخی برای آن نیست.
اینکه قرار است دانش آموزان در مدرسه از ماسک استفاده کنند یعنی باید روزانه میلیون‌ها معلم و دانش آموز از ماسک استفاده کنند در حالی که به صورت تخمینی توان تولید ماسک در کشور به صورت روزانه حدود ۶ میلیون ماسک است و حداقل از قبل باید بخش تولیدی کشور از این تصمیم مطلع می‌شد تا روزهای آتی شاهد در دسترس نبودن ماسک نباشیم.
حتی تصمیم به زوج و فرد گرفتن دانش آموزان نیز در دقیقه ۹۰ تغییر کرد و حالا بسیاری از مدارس دانش آموزانشان را دو گروه کرده‌اند تا در دو ساعت متفاوت در یک روز به مدرسه بروند. مثلاً گروه اول از ساعت ۷ تا ۱۰ صبح و گروه دیگر از ۱۰ تا یک بعد از ظهر. و هنوز مشخص نیست آیا زمان کافی میان حضور دو گروه از دانش آموزان در مدرسه به قدر کافی وجود دارد که ضدعفونی صورت بگیرد؟
گلایه برخی والدین که هر دو کارمند هستند هم این روزها این است که چطور باید رفت و آمد فرزندانشان را مدیریت کنند. در شرایط عادی بسیاری از والدین بچه‌ها را به مدرسه می‌بردند و بعد سرکار می‌رفتند و ساعتی را بچه‌ها در مدرسه می‌ماندند و والدین دنبال آنها می‌رفتند یا به هر ترتیبی بود چون یک رویه ثابت داشت، برنامه‌ریزی برای آن دشوار نبود حتی در صورت تعطیلی مدارس و آموزش در فضای مجازی نیز. اما حالا هم روزهای حضور و هم ساعت حضور دانش آموزان در مدرسه متغیر است و برای هر روز والدین باید انعطافی در برنامه‌ریزی داشته باشند که شاید برای همه والدین این امر مقدور نباشد.
حتی مدارس فرصت این را نداشتند که کادر مدرسه را قبل از بازگشایی مدارس دور هم جمع کنند و برای مدل صد در صد حضوری موارد را با یکدیگر در میان بگذارند و تقسیم وظایفی صورت بگیرد و یا برای آموزش مفاهیم در ۳۵ دقیقه برنامه‌ریزی های لازم را انجام دهند.
یکی دیگر از نشانه‌های تصمیم ناگهانی آموزش و پرورش به حضور دانش آموزان را می‌توان در این مساله دید که اگر قرار بود تقریباً اکثر دانش آموزان هر روز به صورت حضوری در مدرسه حاضر باشند (به گفته وزیر آموزش و پرورش تنها حدود ۴۰ درصد مدارس هستند که بالای ۱۰۰ نفر دانش آموز دارند و نیاز به تقسیم دانش آموز وجود دارد) چرا باید از ۸ صبح آموزش تلویزیونی به صورت زنده پخش شود و دقیقاً مخاطب این آموزش‌ها چه کسانی هستند؟ اگر قرار بر استفاده از باز پخش برنامه‌ها در سایت صدا و سیماست که این مهم نیاز به استفاده از اینترنت دارد و باز هم همان داستان عدم دسترسی به فضای مجازی مطرح است.
در هر صورت سال تحصیلی جدید کار خود را آغاز کرد. امروز شمار زیادی دانش آموز در مدارس حاضر شدند تا پس از مدت‌ها همکلاسی‌های خود را ببینند و پشت نیمکت‌های کلاس بنشینند. شاید باید منتظر ماند و دید این حضور در مدارس آیا تمام ۹ ماه سال تحصیلی پیش رو را در بر می‌گیرد یا بار دیگر اولویت بر آموزش مجازی قرار خواهد گرفت و مهمتر از همه اینکه حالا دیگر باید بر اجرای پروتکل‌ها و برنامه‌ریزی های دقیق آموزش و پرورش نظارت کرد.
مهر